Europees Parlement
Tijdens de Europese verkiezingen worden de leden van het Europees Parlement gekozen. Op deze pagina leggen we uit hoe de Europese Unie en het Europees Parlement werken en hoe de Europese verkiezingen zullen verlopen.
Politiek in de Europese Unie
Nederland is onderdeel van de Europese Unie. Dat betekent dat Nederland veel samenwerkt met andere Europese landen. In veel landen in de EU kun je bijvoorbeeld met de euro betalen. Ook mogen burgers van EU landen vrij door andere landen in de EU reizen en er zelfs naartoe verhuizen. Binnen de EU geldt er ook een aantal regels voor alle landen. Denk bijvoorbeeld aan eisen waaraan medicijnen en voedsel aan moeten voldoen. Deze regels worden gemaakt door de EU. Het kan echter best lang duren voor zo’n regel gaat gelden. Voordat een wet is doorgevoerd wordt het eerst besproken door vier verschillende intituten. Als een wet door al deze instituten wordt goedgekeurd, dan gaat hij gelden in alle landen van de Europese Unie.
De Europese Raad
Als eerste is er de Europese Raad. Hierin zitten de regeringsleiders van de 27 landen die lid zijn van de Europese Unie. Hier zit dus ook onze Nederlandse minister-president in. De Europese Raad bedenkt waar de Europese Unie zich mee moet bezighouden en waarmee niet. Meestal komen de Europese regeringsleiders samen op een EU-top over een bepaald onderwerp, bijvoorbeeld migratie of klimaat. Zo maakt de Europese Raad keuzes over welke richting het beleid op gaat.
De Europese Commissie
Dit beleid wordt vervolgens opgesteld door de Europese Commissie. De Europese Commissie bedenkt voorstellen voor nieuw beleid en voor nieuwe regels voor de Europese Unie. De Europese Commissie bestaat uit 27 eurocommissarissen; een soort Europese ministers. Elke eurocommissaris gaat over een ander onderwerp. Zo is er bijvoorbeeld een eurocommissaris die gaat over landbouw en een eurocommissaris over vervoer. Samen met hun ambtenaren schrijven zij de voorstellen. De voorstellen gaan vervolgens naar het Europees Parlement én de Raad van de Europese Unie.
Het Europees Parlement
Het Europees Parlement bestaat uit 720 leden die eens in de vijf jaar worden gekozen door de inwoners van de Europese Unie. 31 van de 720 leden zijn Nederlandse Parlementsleden. Het Europees Parlement stemt en debatteert over voorstellen van de Europese Commissie. Naast deze taak controleert het Europees Parlement ook of landen zich wel aan de Europese regels houden en moet het Europees Parlement de begroting van de EU goedkeuren.
De Raad van de Europese Unie
Maar het Europees Parlement is dus niet de enige die mag beslissen of de voorstellen van de Europese Commissie goedgekeurd worden. Ook de Raad van de Europese moet vóór stemmen voordat een voorstel aangenomen wordt. De Raad van de Europese Unie bestaat uit 27 ministers of staatssecretarissen. Uit iedere lidstaat één. Afhankelijk van het onderwerp heeft deze Raad steeds een andere samenstelling. Bijvoorbeeld alle ministers van milieu uit de verschillende lidstaten of alle ministers van defensie uit de verschillende lidstaten.
De Europese verkiezingen
De Europese verkiezingen worden tegelijk in alle EU landen gehouden. Op dat moment worden de nieuwe leden van het Europees Parlement gekozen. Het Europees Parlement bestaat sinds 2024 uit 720 zetels. Deze worden verdeeld over de verschillende landen van de EU op basis van grootte. Zo krijgt Nederlands bijvoorbeeld 31 zetels. Elke 5 jaar worden er verkiezingen gehouden en worden deze zetels opnieuw verdeeld. Deze verkiezing gaat echter anders in zijn werk dan we in Nederland gewend zijn.
Tijdens de Europese verkiezingen kunnen burgers stemmen op vertegenwoordigers van nationale partijen. Dit zijn dus dezelfde partijen als die we in de Tweede Kamer zien. Het is echter niet handig als het Europees Parlement zou bestaan uit allemaal kleine nationale partijen. Daarom werken nationale partijen vaak samen met partijen uit andere landen die ongeveer dezelfde ideeën en idealen hebben. Zij vormen dan samen één grote Europese fractie. Zo kan het gebeuren dat twee Nederlandse partijen in het Europees Parlement samen in één fractie zitten. Er zijn in het parlement fracties die bestaan uit bijvoorbeeld liberalen, Christendemocraten of groene partijen. Ook is er een fractie in het Europees Parlement met partijen die tegen die tegen de Europese Unie zijn.